BOM – Bill of Materials / Ürün Ağacı

Sedat Onat

8 Şub4 dakikada okunur

"A well-structured BOM is the DNA of a product." – Charles Poirier

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı Nedir?

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı, bir ürünün veya hizmetin üretimi, montajı veya onarımı için gereken ham maddeleri, alt montajları, bileşenleri ve parçaları içeren kapsamlı bir listedir. Bir yemek tarifine benzeyen bu liste, hangi bileşenlerin, hangi miktarlarda ve hangi sırada kullanılması gerektiğini belirtir.

BOM Graphic — **BOM – Bill of Materials / Ürün Ağacı**

Ref: https://www.arenasolutions.com/resources/category/bom-management/creating-a-bill-of-materials/

Örneğin:

· Üretilecek son ürün "A" olsun.

· Bu ürün "B" ve "C" bileşenlerinden oluşmaktadır.

· "B" bileşeni "D" ve "E" bileşenlerini içerirken, "C" bileşeni "F" ve "D" bileşenlerini içermektedir.

· X adet "A" üretmek için, tüm bileşenlerin kaç adet gerekeceğini hesaplamak BOM'un temel işlevlerinden biridir.

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı Yapıları

Tek Seviyeli BOM: Sadece birincil bileşenleri listeler.
Çok Seviyeli BOM: Alt montajlar ve alt bileşenleri detaylandırır.

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı Temel Özellikleri

Hiyerarşik Yapı: Ürün üretimi süresince, bileşenler üstten alta doğru bir sıralamada listelenir.
Detaylı Veri Seti: Sadece parça isimlerini içermez; miktar, ölçü birimi, maliyet bilgisi, hatta tedarikçi detaylarını da kapsayabilir.
Teknik Resim Olmaması: BOM, teknik bir tasarım değil, ürünü oluşturan bileşenlerin listesidir.

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı Türleri

BOM'lar, kullanım amaçlarına göre farklı türlere ayrılır:

EBOM - Mühendislik BOM : Ürün tasarımında kullanılır ve teknik bileşen isimleri ile detaylandırılır.
MBOM - Üretim BOM: Gerçek üretim için kullanılır ve malzemeler ile montaj detaylarını kapsar.
SBOM - Yazılım (Software) BOM: Bir yazılım ürününün oluşturulmasında kullanılan açık kaynak ve tescilli yazılım bileşenlerinin envanteridir.
PBOM - Satınalma BOM: Satınalma biriminin ihtiyaç duyduğu, sipariş verilmesi gereken bileşenleri gösterir.
CBOM - Konfigüre Edilebilir BOM: Müşfteri ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilir yapıya sahiptir.

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı 'un Üretimdeki Önemi

Üretim Planlaması: Malzeme ihtiyacını planlamaya ve stok seviyelerini optimize etmeye yardımcı olur.
Maliyet Tahmini: Hammaddelerin maliyetini belirleyerek, fiyatlandırma ve bütçeleme çalışmalarına destek olur.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Doğru miktarda ve zamanda sipariş verilmesini sağlar. (Bkz. Minimum Stok / ReOrder Point)
Standartlaşma ve Kalite Kontrol: Aynı ürünün tutarlı şekilde üretilmesini sağlar.
Atık Azaltma ve Verimlilik: Gereksiz malzeme kayıplarını minimize eder.

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı ve BOQ – Bill of Materials / Metraj Cetveli Arasındaki Farklar

Tecrübeli kişilerin ile zaman zaman birbirine karıştırdığı bu 2 terim, temelde sektör bazında ayrışır. BOQ – Bill of Materials / Metraj Cetveli inşaat sektörüne kullanılırken, BOM daha çok üretim sektöründe kullanılır. Aşağıdaki bu 2 terimin başlıca farklarına değinildi.

BOM vs BOQ Comparison Table — **BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı ve BOQ – Bill of Materials / Metraj Cetveli Arasındaki Farklar**

Özetle...

BOM - Bill of Materials / Ürün Ağacı, üretim planlamasından maliyet tahminine kadar bir çok kritik fonksiyonu yerine getiren vazgeçilmez bir yapıdır. Basit bir liste olmanın ötesinde, ürün tasarımı, üretim planlaması, satınalma, maliyet tahmini ve envanter kontrolü gibi birçok alanda kritik bir rol oynar.