VE - Value Engineering / Değer Mühendisliği

Sedat Onat

1 Şub4 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 3 Şub

"Price is what you pay. Value is what you get." – Warren Buffett

VE - Value Engineering / Değer Mühendisliği Nedir?

Value Engineering / Değer Mühendisliği, ihtiyaç duyulan ürün veya hizmetin tasarım aşamasında, verimliliği esas alarak en yüksek faydayı sağlamayı hedefleyen bir metodolojidir.

Özellikle Stratejik Satınalma süreçlerinde kendine yer bulan Value Engineering (Değer Mühendisliği)’nin amacı arzu edilen çıktıyı sağlamak için süreçlerin bir döngü halinde uctan uca incelenmesi ve yapılacak revizyonlarla en iyi toplam değeri sağlayanı seçmekle ilgilidir.

2nci Dünya Savaşı sırasında, kaynak sıkıntısı sebebiyle Lawrence Delos Miles ve ekibi, General Electric (GE) için alternatif malzemeler ve üretim süreçleri geliştirmek zorunda kaldı. 1947 Yılında, aynı işlevi daha düşük maliyetle sağlayan bir metodoloji olarak sunuldu. Miles konu ile alakalı 1961 Yılında “Techniques of Value Analysis and Engineering” adında bir de kitap yazdı.

Value Engineering’in Temel Unsurları

Fonksiyon Analizi: Ürünün veya sürecin asıl amacını belirlemek ve gereksiz unsurları ortadan kaldırır.
Maliyet ve Performans Optimizasyonu: Düşük maliyetle aynı veya daha iyi işlevselliğe ulaşır.
Alternatif Malzeme ve Teknolojilerin Değerlendirilmesi: Daha dayanıklı, uygun maliyetli ve sürdürülebilir seçenekleri göz önünde bulundurur.
Yaşam Döngüsü Maliyeti (Life Cycle Cost - LCC): Sadece başlangıç maliyetini değil, bakım, operasyonel verimlilik ve kullanım süresi boyunca oluşacak tüm maliyetleri kapsar.

Value Engineering ve Değer Analizi Arasındaki Farklar

Value Engineering (VE), ürün veya hizmetin tasarım aşamasında uygulanır. Amaç, baştan itibaren en iyi maliyet/fayda dengesini kurmaktır. Value Analysis (VA) ise mevcut ürün veya süreçlerde maliyeti optimize etmek için uygulanır.

Temel fark:

Value Engineering (VE) proaktiftir, ürün veya hizmetin tasarım sürecinde yani en baştan planlanır.
Value Analysis (VA) reaktiftir, yani mevcut bir sürecin iyileştirilmesine odaklanır.

Satınalma Süreçlerine Etkisi

"Eliminate waste, reduce cost, and increase value." (İsrafı ortadan kaldır, maliyetleri düşür ve değeri artır.) - Taiichi Ohno

Value Engineering, özellikle Teknik Satınalma (Procurement) süreçlerinde daha etkilidir. En düşük fiyatlı ürünü almak yerine, en yüksek fayda/maliyet oranını sunan çözümleri tercih etmek, tedarik risklerini minimize eder ve uzun vadede operasyonel verimliliği artırır.

Büyük ölçekli projelerde VE kullanımı:

Alternatif üretim yöntemleri ve malzeme seçimleri sunar.
Toplam Sahip Olma Maliyetini (TCO)’ni en aza indirir.
Uzun vadeli maliyet avantajları yaratır.

Toyota'nın ünlü Lean Manufacturing sisteminde VE'nin yeri büyüktür.

Gerçek Hayattan Value Engineering Örneği

1. Japonya’daki Shinkansen Hızlı Tren Projesi

Orijinal tasarım, yüksek bakım maliyetleri ve enerji tüketimi nedeniyle sürdürülebilir değildi. Yapılan Value Engineering (VE) analizleri sonucunda:

· Daha hafif malzemeler kullanılarak lojistik esnasında yakıt tüketimi düşürüldü.

· Aerodinamik tasarım sayesinde trenin hava direnci azaltıldı.

· Gürültü kirliliği minimuma indirildi.

Sonuç? Hem maliyetler azaldı hem de hız ve güvenlik artırıldı.

2. Dubai’deki Burj Khalifa Projesi

Dünyanın en yüksek binası olan Burj Khalifa’nın inşasında VE süreçleri kritik bir rol oynadı:

· Hafif ama güçlü çelik ve beton karışımları kullanılarak inşaat maliyetleri optimize edildi.

· Yenilikçi soğutma sistemleri sayesinde enerji tüketimi azaltıldı.

· Modüler yapı teknikleriyle inşaat süresi kısaltıldı (Açılışı yapıldığı tarihteki dünyanın en yüksek binası, 2004-2010 arası toplamda 6 yılda tamamlandı).

Value Engineering’in Hedefleri ve Faydaları

Maliyet Azaltma: Kaliteden ödün vermeden maliyetleri düşürmek için verimsizlikleri belirler ve süreçleri optimize eder.
Kalite Artışı: Çekirdek işlevlere odaklanarak ürün ve hizmet kalitesini artırır.
İnovasyonun Teşvik Edilmesi: Yaratıcı düşünme süreçleri ile yenilikçi çözümler üretir.
Müşteri Memnuniyeti: Daha iyi kaliteyi daha düşük fiyatlarla sunarak müşteri sadakatini artırır.
Rekabet Avantajı: Değer odaklı çözümlerle rakiplere karşı üstünlük sağlar.

Value Engineering’in Olası Eksi Yönleri

Yanlış Kullanım: Value Engineering (VE) bazen son dakika maliyet düşürme yöntemi olarak kötüye kullanılabilir.
Erken Uygulamanın Önemi: Value Engineering (VE), yalnızca sonradan maliyet düşürme yöntemi olarak değil, tasarım sürecinin başından itibaren planlanmalıdır.
Riskler ve Kısıtlamalar: Eğer yalnızca maliyet azaltmaya odaklanılırsa, kalite düşebilir ve işlevsellik kaybolabilir.

Özetle...

Value Engineering (VE), maliyetleri düşürmekten çok daha fazlasıdır. Doğru uygulanırsa, hem operasyonel verimliliği artırır hem de uzun vadeli sürdürülebilirlik sağlar. Ancak her süreçte olduğu gibi, Value Engineering (VE)’nin de dikkatli ve bilinçli şekilde uygulanmasına dikkat edilmelidir.